مدرک گرایی دانشگاهی پدیده ای است که در آن داشتن مدرک تحصیلی به عنوان تنها معیار سنجش موفقیت و شایستگی افراد در نظر گرفته می شود. این پدیده در سال های اخیر در کشور ایران به شکلی نگران کننده گسترش یافته است و آثار منفی زیادی بر جامعه داشته است. در این مقاله به برخی از نکات بسیار منفی و منفور مدرک گرایی دانشگاهی در کشور ایران پرداخته می شود.
مقدمه:
آموزش عالی یکی از پایه های توسعه و پیشرفت هر جامعه است. دانشگاه ها به عنوان نهادهای آموزشی وظیفه تربیت نیروی انسانی ماهر و متخصص را بر عهده دارند. با این حال، در سال های اخیر در کشور ایران شاهد گسترش پدیده ای به نام مدرک گرایی دانشگاهی بوده ایم. این پدیده باعث شده است که داشتن مدرک تحصیلی به عنوان تنها معیار سنجش موفقیت و شایستگی افراد در نظر گرفته شود.
نکات منفی مدرک گرایی دانشگاهی:
مدرک گرایی دانشگاهی آثار منفی زیادی بر جامعه دارد. برخی از این آثار عبارتند از:
کاهش کیفیت آموزش:
مدرک گرایی دانشگاهی باعث شده است که دانشگاه ها بیشتر به دنبال جذب دانشجو و دریافت شهریه باشند تا ارائه آموزش با کیفیت. این امر منجر به کاهش کیفیت آموزش در دانشگاه ها شده است.
افزایش بیکاری:
مدرک گرایی دانشگاهی باعث شده است که افراد با مدارک تحصیلی بالا نیز نتوانند به راحتی شغل مناسبی پیدا کنند. این امر به دلیل افزایش بیکاری در جامعه و همچنین عدم تناسب بین رشته های تحصیلی و نیازهای بازار کار است.
افزایش هزینه های زندگی:
مدرک گرایی دانشگاهی باعث شده است که هزینه های تحصیل در دانشگاه ها افزایش یابد. این امر به دلیل افزایش تعداد دانشگاه ها و همچنین افزایش شهریه دانشگاه ها است.
افزایش نابرابری اجتماعی:
مدرک گرایی دانشگاهی باعث شده است که افراد با تحصیلات دانشگاهی از مزایای بیشتری نسبت به افراد بدون تحصیلات دانشگاهی برخوردار شوند. این امر منجر به افزایش نابرابری اجتماعی در جامعه شده است.
نکات منفور مدرک گرایی دانشگاهی:
علاوه بر آثار منفی ذکر شده، مدرک گرایی دانشگاهی دارای برخی نکات منفور نیز است. برخی از این نکات عبارتند از:
عدم توجه به مهارت های فردی:
مدرک گرایی دانشگاهی باعث شده است که به مهارت های فردی افراد توجه چندانی نشود. این امر منجر به تربیت افرادی شده است که صرفا دارای مدرک تحصیلی هستند اما مهارت های لازم برای موفقیت در زندگی را ندارند.
ایجاد جوی رقابتی و ناامیدکننده:
مدرک گرایی دانشگاهی باعث شده است که جوی رقابتی و ناامیدکننده در جامعه حاکم شود. این امر باعث شده است که بسیاری از افراد از ادامه تحصیل و کسب مهارت های لازم باز بمانند.
ترویج فرهنگ مصرف گرایی:
مدرک گرایی دانشگاهی باعث شده است که فرهنگ مصرف گرایی در جامعه گسترش یابد. این امر به دلیل افزایش هزینه های تحصیل در دانشگاه ها و همچنین افزایش تمایل افراد به داشتن مدارک تحصیلی بالاتر است.
راهکارهای مقابله با مدرک گرایی دانشگاهی:
برای مقابله با مدرک گرایی دانشگاهی و کاهش آثار منفی آن، اقدامات زیر ضروری است:
ارتقای کیفیت آموزش:
دانشگاه ها باید به دنبال ارائه آموزش با کیفیت باشند. این امر مستلزم افزایش بودجه آموزش عالی و همچنین اصلاح ساختار نظام آموزشی است.
متناسب سازی رشته های تحصیلی با نیازهای بازار کار:
دولت باید به دنبال متناسب سازی رشته های تحصیلی با نیازهای بازار کار باشد. این امر مستلزم ایجاد مشاغل جدید و همچنین توسعه صنایع و بخش های مختلف اقتصادی است.
ترویج فرهنگ کارآفرینی:
دولت باید به دنبال ترویج فرهنگ کارآفرینی باشد. این امر مستلزم ایجاد تسهیلات و حمایت های لازم برای کارآفرینان است.
نتیجه گیری:
مدرک گرایی دانشگاهی پدیده ای منفور و مخرب است که آثار منفی زیادی بر جامعه دارد. برای مقابله با این پدیده و کاهش آثار منفی آن، اقداماتی ضروری است که باید توسط دولت، دانشگاه ها و جامعه انجام شود.